Yükleniyor...

Ebola ve Marburg Virüsleri
Tanım
Hem Marburg hem de Ebola virusu yüksek mortaliteye sebep olan akut bir febril hastalığa yol açarlar. Bu hastalık multisistem tutulumu ile karakterizedir. Ani başlangıçlı baş ağrısı, miyalji ve ateşle başlar ve halsizlik, döküntü ve şoka ve sıkça kanama belirtilerine ilerler. Epidemi genellikle doğadaki bilinmeyen bir kaynaktan yayılan tek bir vaka ile başlar, evde yada hastanede hasta kişilerle yada onların vücut sıvılarıyla temas yoluyla bulaşır.


Klinik Manifestasyonlar

Yaklaşık 7-10 günlük bir inkübasyon peryodunun ardından hastada aniden ateş,şiddetli baş ağrısı, halsizlik, miyalji, mide bulantısı ve kusma gelişir, sürekli ateşe ishal (sıklıkla şiddetlidir), göğüs ağrısı(öksürük eşlik eder),halsizlik ve bilinçte baskılnma eklenir. Açık derili bireylerde (ve daha nadiren koyu derili olanlarda)5-7. Günlerde makulopapüler bir döküntü ortaya çıkar ve ardından deskuamasyon görülür. Kanama yaklaşık bu sıralarda ve her türlü mukozal bölgeden ve deri içine olabilir.Bazı epidemilerde hastaların yarısından azında aşikar kanama olur ve bu belirti bazı ölümcül vakalarda bile yoktur. İlave bulgular arasında yüz, boyun, ve/ veya skrotumda ödem; hepatomegali, kızarma, konjonktival enfeksiyon ve farenjit yer alır. Hastalık başladıktan 10-12 gün sonra uzun süreli ateş kırılabilir ve hastada iyileşme ve nihayetinde düzelme görülür. Ateşin tekrar çıkması sekonder bakteriyel enfeksiyonlarla yada muhtemelen virusun lokalize olarak sebat etmesiyle ilişkili olabilir. Geç dönemde üveit, hepatit ve orşit bildirilmiştir. Bu vakalarda virusun semenden izolasyonu yada vajinal salgılarda PCR ürünleri birkaç hafta devam eder.

TANI

Ebola yada Marburg virusuyla enfeksiyon sonucunda akut hastalığı olan çoğu hastada kanda virus konsantrasyonları yüksektir. Antijen tespit edilen ELİSA, duyarlı ve güçlü bir tanısal modalitedir. Virus izolasyonu ve RT-PCR da etkilidir ve bazı vakalarda ilave duyarlılık sağlar.Düzelmekte olan hastalar en iyi ELİSA ile tespit edileln İgM ve İgG antikorları geliştirir. Bu antikorlar daha az duyarlı olan floresan antikor testinde de reaktiftir. Deri biyopsileri Ebola virusuyla (ve daha düşük bir düzeyde Marburg virusu) enfeksiyonunda çok faydalı bir yardımcıdır, çünkü çok miktarda viral antijen vardır, örnek toplama sırasında görece az risk oluşur ve formalinle fiske edilen dokularda soğuk zincir gerekmez. Altın standart enfekte dokuda (özellikle Karaciğer) ve kanda yapılan elektron mikroskopisinde karakteristik virionların saptanmasıdır.

Laboratuar Bulguları

Lökopeni erken dönemde sıktır; nötropeni daha geç dönemde başlar. Platelet sayıları 50000/mikrolitre’nin altına düşer (bazen çok daha altına ). Dissemine intravasküler koagülasyon için laboratuar kanıtı bulunur ama bunun klinik önemi ve tedavi ihtiyacı çelişkişidir. ALT ve AST serum düzeyleri (özellikle AST ) hızla artar ve bazı vakalarda sarılık gelişir. Serum Amilaz artmış olabilir ve bu artış ağrıyla ilişkili olduğunda pankreatiti düşündürür. Proteinüri genellikle vardır; Renal fonksiyonda azalma şokla orantılıdır.

Tedavi

Virusa özgü bir tedavi yoktur ve ölümcül vakalarda aşırı derecede fatal tutulum olduğundan destekleyici tedavi bir zamanlar ümit edildiği kadar kullanışlı olmayabilir. Ancak rhesus maymunlarındaki yeni çalışmalar faktör 7a/ doku faktörü yada aktive protein C ile tedavi edilen hayvanlarda sağkalımın arttığını göstermiştir. Şokun titizlikle tedavisi, pulmoner ve sistemik dolaşımdaki vasküler sızıntı olasılığını ve miyokardiyal fonksiyonel zorlanmayı hesaba katmalıdır. Ebola virusunun membran füzyon mekanizması retroviruslara benzer ve füzojenik sekansların tanımlanması hücre girişi inhibitörlerinin geliştirilebileceğini düşündürmektedir.Poliklonal konvelasan faz kemik iliğinden immunoglobulin mRNA’nın gösterilmesi in vitro nötralizan kapasitesi olan ve kobay modellerinde ( ne yazık ki maymun modellerinde değil) korumaya aracılık eden monoklonal antikorlar vermiştir. Her ne kadar destekleyici tedavi bir zamanlar ümit edildiği kadar kullanışlı olmasa da yerine geliştirilmiş alternatif de yoktur, invazif işlemlerin azaltılması ve azalan pıhtılaşma faktörlerinin yerine konması hastalar için gereklidir.

Önleme

Şu anda hiçbir aşı ya da antiviral ilaç yoktur, ancak Afrika hastanelerindeki bariyer hemşirelik önlemleri virusun endeks vaka ötesine yayılmasını büyük ölçüde azaltabilir ve böylece filoviruslarla ve başka ajanlarla enfeksiyon epidemilerini önleyebilir. Bir adenovirus vektörlü Ebola glikoproteini geni insan dışı primatlarda koruyucu bulunmuştur ve insanlarda faz 1 çalışmaları yapılmaktadır.Salgınlar için katı izolasyon ve karantina önlemleri gereklidir.Son zamanlarda aşının geliştirilmekte olduğu bildirilmiştir. Maske-önlük-eldiven önlemleri, malzeme sterilizasyonu , Hastane kapatılması ve toplumun eğitilmesi epidemileri azaltmıştır. Tüm kuşkulanılan olgular ve onların kadavraları sıkı izolasyon önlemleri ve özel işlemler gerektirir.ABD’nin enfekte maymunların ithalini önlemek için karantina işlemleri vardır. Vaka bildirimi gereklidir.